Dwangarbeid
Moderne slavernij, dwangarbeid en mensenhandel
Michelin is tegen elke vorm van moderne slavernij, dwangarbeid en mensenhandel in onze vestigingen en in onze activiteiten, op sites, en ook bij onze klanten en leveranciers.
Volgens de IAO (Internationale Arbeidsorganisatie) waren in 2021 50 miljoen mensen slachtoffer van moderne slavernij. Van hen bevonden 28 miljoen zich in een situatie van dwangarbeid. Wereldwijd komt dwangarbeid het meest voor in de volgende sectoren: mijnbouw en werk in steengroeven, toerisme, landbouw, de levensmiddelensector, de bouw en de productie van elektronica. Afhankelijk van het land kan dwangarbeid zich bijvoorbeeld voordoen in de bouw, in de schoonmaakbranche en in alle sectoren waarin beroep wordt gedaan op laaggeschoolde arbeid en/of op een toeleveringsketen van onderaanneming. Gedetacheerd personeel en medewerkers zonder geldige papieren lopen ook het risico in een situatie van afhankelijkheid en dwangarbeid terecht te komen.
Definitie
De concepten moderne slavernij en mensenhandel worden door de Verenigde Naties gedefinieerd als “het werven, vervoeren, overbrengen, opnemen of huisvesten van personen, door middel van dreiging met of het gebruik van geweld of andere vormen van dwang, door ontvoering, fraude, misleiding, misbruik van macht of misbruik van kwetsbare situaties, of door het aanbieden of accepteren van betalingen of voordelen om de instemming te verkrijgen van een persoon die zeggenschap heeft over een andere persoon, met het oog op uitbuiting. Onder uitbuiting wordt ten minste verstaan: de uitbuiting van prostitutie van anderen of andere vormen van seksuele uitbuiting, dwangarbeid of verplichte dienstverlening, slavernij, onderworpenheid, of het verwijderen van organen.”
Volgens de algemeen aanvaarde, algemene beginselen van het internationaal recht is er sprake van dwangarbeid wanneer arbeiders gedwongen zijn te werken of een dienst te verlenen tegen hun wil, zonder salaris en/of onder onwettige dreiging van geweld, fraude, dwang, een schuld of inbeslagname van identiteitspapieren.
Dwangarbeid kan het volgende inhouden:
- Een arbeidsovereenkomst laten ondertekenen waarvan de medewerker de voorwaarden niet begrijpt. Bijvoorbeeld: een arbeidsovereenkomst die niet is opgesteld in de taal van de medewerker.
- Een medewerker psychisch of fysiek onder druk zetten om bepaald werk te doen. Bijvoorbeeld: dreigen een medewerker te ontslaan als hij weigert een gevaarlijke opdracht uit te voeren die niet onder zijn takenpakket valt of waarvoor hij niet is opgeleid.
- De autonomie van een persoon beperken. Bijvoorbeeld door iemands identiteitspapieren in beslag te nemen, iemand te dwingen binnen het bedrijf te overnachten, te zorgen dat iemand van de werkgever afhankelijk is om een bankrekening te kunnen openen, iemand niet vrij te laten beschikken over zijn vrije tijd, enz.
- Een medewerker grote schulden laten maken voordat hij of zij begint te werken, zodat de medewerker in een situatie van 'schuldslavernij' terechtkomt. In sommige regio's brengen bemiddelaars (wervingsbureaus) grote bedragen bij sollicitanten in rekening (kosten voor vervoer, overnachting, verzekeringen ...) in de fase van selectie, werving of indienstneming, waarna de medewerkers jarenlang moeten werken om deze schuld aan de werkgever terug te betalen.
.
Basisprincipes
De Groep verbindt zich ertoe*:
- als er arbeidsovereenkomsten worden gebruikt, overeenkomsten op te stellen die leesbaar en begrijpelijk zijn voor alle medewerkers.
- een medewerker niet onder dwang te laten werken en zijn/haar autonomie te respecteren.
- erop toe te zien dat elke medewerker vrij kan beschikken over zijn/haar identiteitspapieren en de arbeidsovereenkomst op eigen initiatief kan beëindigen, met inachtneming van de opzegtermijn die is bepaald in de lokale regelgeving of de in de arbeidsovereenkomst.
- het vragen van provisie of wervingskosten door onze wervingsbureaus aan werkzoekenden te verbieden.
- samen te werken met wervings- en interimuitzendbureaus die zich houden aan de algemene principes voor eerlijke werving van de ILO en die medewerkers geen schulden laten maken, om iedere vorm van slavernij onrechtmatige binding ten opzichte van de werkgever te voorkomen.
* Verwijzingen naar arbeidsovereenkomsten zijn alleen van toepassing wanneer dergelijke overeenkomsten worden gebruikt.
Michelin zet zich eveneens in om dwangarbeid in zijn toeleveringsketen/supply chain te bestrijden. De Groep stelt vast voor welke sectoren/leveranciers de risico's het grootst zijn en gebruikt een methode om dit risico in haar toeleveringsketen/supply chain te beoordelen en te beheersen.
Er wordt bijzondere aandacht besteed aan arbeidsmigranten. Arbeidsmigranten behoren tot de groepen die het meest kwetsbaar zijn voor schendingen van de mensenrechten. Ze beheersen vaak de taal van het land niet, hebben geen netwerk van vrienden en familie in de buurt en zijn dus bijzonder afhankelijk van het wervingsbureau en hun werkgever.
Voorschriften voor mensen die in Michelin-vestigingen werken
Personeelsmanagers, medewerkers van de juridische afdelingen en sitemanagers
Do's
- Als er arbeidsovereenkomsten worden gebruikt, overeenkomsten laten ondertekenen die duidelijke bepalingen bevatten (werkplek, voorwaarden voor beëindiging van de overeenkomst, opzegtermijn, enz.) en zijn opgesteld in een taal die de medewerker begrijpt.
- Tijdens de werving door Michelin controleren of er geen wervingskosten bij de sollicitant in rekening zijn gebracht (bijvoorbeeld sollicitatiekosten).
- Indien de wet van het land de werkgever verplicht kopieën te bewaren van de identiteitspapieren, de arbeidsovereenkomst of de verblijfsvergunning, een afschrift daarvan aan de medewerker verstrekken . De medewerker in de gelegenheid stellen deze documenten op elk moment op te vragen.
- Alert zijn op mogelijke signalen die kunnen wijzen op dwangarbeid van een medewerker: buitensporige overuren, isolement, financiële druk, enz.
- medewerkers kosteloos toegang verlenen tot informatie over hun rechten en arbeidsomstandigheden.
Don'ts
- De identiteitspapieren van medewerkers als garantie achterhouden.
- Accepteren dat medewerkers regelmatig overuren maken zonder te controleren of ze dit niet doen onder druk van buitenaf, voor de terugbetaling van schulden of 'wervingskosten'.
- Een medewerker op welke manier ook bedreigen, zodat hij of zij tegen zijn/haar wil bij de Groep blijft werken.
Voorschriften voor inkoopmanagers op het niveau van een Regio/de Groep
Do's
- Het document 'Inkoopprincipes' toevoegen aan alle contracten.
- Controleren of de praktijken van wervings- en uitzendbureaus waarmee de Groep ter plaatse samenwerkt, in het bijzonder in risicolanden en specifiek voor arbeidsmigranten, voldoen aan de regelgeving en eerlijk zijn (geen kosten voor geworven medewerkers, geen bankrekening voor medewerkers via het bureau, enz.).
- Vaststellen in welke landen en inkoopcategorieën het grootste risico op dwangarbeid bestaat om de MVO-risicokaart van leveranciers uit te breiden en gericht gedocumenteerde evaluaties uit te kunnen voeren.
- Een geschikt actieplan voorstellen voor de leveranciers of inkoopsectoren met het grootste risico.
- De Ethieklijn toegankelijk maken voor leveranciers en hun medewerkers. De meldingsprocedure bekendmaken via de inkoopwebsite.
- Voor leveranciers van natuurrubber vaststellen in welke gebieden dwangarbeid zou kunnen plaatsvinden. Actieplannen opstellen om deze vorm van arbeid uit te bannen.
- Alert zijn op de situatie van medewerkers van toeleveranciers van de Groep wanneer ze in opdracht op een locatie van de Groep werken.
Praktijksituatie 1
U werkt samen met een uitzendbureau in een land dat als risicovol wordt beschouwd op het vlak van moderne slavernij. Wat doet u?
Ik zorg ervoor dat de juiste due diligence is uitgevoerd en dat de inkoopprincipes van de Groep aan het uitzendbureau zijn meegedeeld en door het bureau worden gerespecteerd. Daarnaast zorg ik ervoor dat er een specifieke bepaling hierover wordt opgenomen in de aankoopcontracten.
Praktijksituatie 2
De Groep heeft net een nieuw bedrijf overgenomen dat gevestigd is in een risicoland. Wat zijn de eerste acties die onmiddellijk moeten worden ondernomen?
- Controleren of de pre-acquisitiecontroles zijn uitgevoerd en of er een risicoanalyse heeft plaatsgevonden.
- Ervoor zorgen dat de Ethische Code en het beleidskader inzake mensenrechten zo snel mogelijk in het nieuwe bedrijf worden uitgerold.
- Zorgen dat er zo snel mogelijk gerichte opleidingen over dit onderwerp worden georganiseerd.
Praktijksituatie 3
U bent verantwoordelijk voor de personeelsafdeling van een land. Meerdere arbeiders, afkomstig uit een buurland, komen naar u toe en vertellen dat het wervingsbureau hun identiteitspapieren heeft ingehouden als 'financiële garantie' van de arbeidsovereenkomst. Wat moet u doen?
Deze praktijk wijst op dwangarbeid. U neemt contact op met dit bureau. U zet zich in om oplossingen te ontwikkelen om deze onrechtmatige situatie voor de medewerkers te herstellen. U evalueert het vermogen van het bureau om deze praktijken niet meer toe te passen. Bij onvoldoende resultaten stapt u over op een andere dienstverlener die de mensenrechten wel respecteert. U zorgt dat de medewerkers hun identiteitspapieren terugkrijgen. In de toekomst bent u voorzichtiger bij het kiezen van uw partners.
